ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΕΞΟΔΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ – ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ

Στις σημερινές συνθήκες της διεθνούς κρίσης, αποτελεί οικονομική αυτοκτονία να μην προωθείται ένα μέτρο που αναμφισβήτητα στηρίζει την πραγματική οικονομία, εξασφαλίζει υψηλότατο ποσοστό εγχώριας προστιθέμενης αξίας σε πολλούς οικονομικούς κλάδους και ίσως να αποτελεί τη μοναδική διέξοδο για πραγματική μείωση της ανεργίας στον κορυφαίο για την απασχόληση τομέα των κατασκευών και της οικοδομής.

Για την οικοδομική δραστηριότητα στα ιδιωτικά έργα πρέπει :

Πρώτα να κωδικοποιηθεί η πολεοδομική νομοθεσία, να απλοποιηθούν και να εκσυγχρονιστούν οι διατάξεις ώστε να υπάρχουν σαφείς, ξεκάθαροι και αυστηροί περιορισμοί. Πρέπει να λυθεί το πρόβλημα της αυθαίρετης δόμησης και της δόμησης εκτός σχεδίου με περιβαλλοντολογικούς όρους και σαφήνεια, έτσι ώστε να αποκλειστεί η μελλοντική δημιουργία νέων αυθαιρεσιών. Υπάρχουν επεξεργασμένες προτάσεις από το ΤΕΕ που μπορούν να επιλύσουν το πρόβλημα, όπως η αλλαγή του ισχύοντος ΓΟΚ µε αναθεώρηση της λογικής του συντελεστή δόμησης και των ημιυπαιθρίων χώρων. Μια πρόταση που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι η θεσμοθέτηση του επιτρεπομένου όγκου, ύψους και κάλυψης µε κατάργηση του συντελεστή δόμησης.

Πρέπει να επιταχυνθούν οι διαδικασίες ένταξης στο σχέδιο πόλεως περιοχών για τις οποίες υπάρχει χρόνια εκκρεμότητα. Αυτό βέβαια, πρέπει να συνοδεύεται και από επενδύσεις σε υποδομές, περιβάλλον και μεταφορικά μέσα, αλλά και από ένα σαφή συνολικό χωροταξικό σχεδιασμό για την ευρύτερη περιοχή.

Συμψηφισμό των υποχρεώσεων από ΦΠΑ, ΙΚΑ φόρους με τις βεβαιωμένες οφειλές του Δημοσίου προς τις τεχνικές εταιρείες, τους κατασκευαστές και τις επιχειρήσεις του κλάδου των δομικών υλικών.

Ειδικό πρόγραμμα επιδοτήσεων για απόκτηση πρώτης κατοικίας με κριτήρια κοινωνικά και περιβαλλοντικά προς τους οικονομικά ασθενέστερους.

Η διεύρυνση φορολογικών εκπτώσεων για οικοδομικές παρεμβάσεις για ανακαινίσεις σπιτιών και προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας . Η μείωση του ΦΠΑ από 19% σε 9% για δαπάνες ανακαίνισης, η άμεση και χωρίς καμία απολύτως γραφειοκρατία έκδοση της σχετικής οικοδομικής άδειας. Οι εργασίες που μπορούν να δώσουν σημαντική ώθηση στην οικοδομή, περιλαμβάνουν αντικατάσταση καυστήρων, μονώσεις τοίχων, αλλαγές κουφωμάτων, τοποθέτηση ηλιακού θερμοσίφωνα, κ.α.

Μείζον ζήτημα αυτή την περίοδο αποτελεί η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας στα κτήρια, η οποία μέχρι σήμερα επιβαρύνει σημαντικά την εθνική οικονομία και το περιβάλλον. Η μόνη βιώσιμη λύση είναι η πράσινη ανάπτυξη, εφόσον αντιμετωπισθεί ως μέσον, όχι μόνο για την εξοικονόμηση ενέργειας και επισκευής των κτηρίων, αλλά και ως δυνατότητα ανάπλασης του αστικού τοπίου και της περιβαλλοντικής προστασίας.

Η προβλεπόμενη εισαγωγή της ενεργειακής ταυτότητας των κτηρίων είναι ένας σημαντικός παράγοντας για τη δυναμική ανάπτυξη του τομέα της επισκευής και ανακαίνισης, αρκεί να λειτουργήσει σωστά και όχι μόνο κατ’ επίφαση. Η εφαρμογή ολοκληρωμένων συστημάτων θερμομόνωσης στο κτηριακό κέλυφος στα υφιστάμενα, κυρίως, αλλά και στα νέα κτήρια, μπορεί να υπερκαλύψει το στόχο της ευρωπαϊκής Οδηγίας 2002/91 για εξοικονόμηση ενέργειας στον κτηριακό τομέα κατά 20% έως το 2020, να μειώσει τις εκπομπές του CO2 κατά 750.000 τόνους/έτος και να αυξήσει τα κρατικά έσοδα από το Φ.Π.Α. κατά 1,14 δισ. Ευρώ, σύμφωνα με μελέτη του ΤΕΕ. Να προβλεφθούν κίνητρα για νέα βιοκλιματικά κτίρια και θερμομόνωση όλων των υφισταμένων κτιρίων της χώρας.

Ως άμεσες λύσεις και δράσεις, να ασκηθεί πίεση προς τις τράπεζες και τους κρατικούς φορείς, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν οι επιχειρήσεις των δομικών υλικών, να επιδοτηθούν και να τύχουν φορολογικών απαλλαγών οι ιδιοκτήτες που θα προβούν στην επισκευή των κτηρίων τους με εφαρμογή ολοκληρωμένων συστημάτων εξοικονόμησης ενέργειας, να επιχορηγηθούν τα νοικοκυριά που αποφασίζουν τέτοιες επεμβάσεις σε κτήρια κατασκευασμένα προ του 1980 και συμβαίνει να είναι χαμηλού εισοδήματος αλλά και να στηριχτούν υποψήφιοι δανειολήπτες μέσα από χαμηλότοκα δάνεια. Επιπλέον, να προωθηθεί άμεσα η πιστοποίηση των δομικών προϊόντων, η πιστοποίηση προσώπων και η πιστοποίηση κτηρίων για ενεργειακή επιθεώρηση, καθώς και να τροποποιηθεί η συγγραφή υποχρεώσεων των δημοσίων έργων.

Καταγραφή όλου του δομημένου περιβάλλοντος και δημιουργία ταυτότητας (πράσινο κουτί) όλων των κατασκευών, με προτεραιότητα στα δημόσια κτίρια. Προσδιορισμός της επικινδυνότητας κτιρίων συνάθροισης κοινού. Αντισεισμική προστασία των κτιρίων. Εκτεταμένο πρόγραμμα παρεμβάσεων στα δημόσια κτίρια προκειμένου να μειωθεί η ενεργειακή τους κατανάλωση. Υιοθέτηση μέτρων στήριξης της «παράλληλης» βιομηχανίας (π.χ. τσιμεντοβιομηχανία, χάλυβας, αλουμίνιο, μια σειρά εξειδικευμένων καινοτόμων υλικών). Εναλλακτική διαχείριση αποβλήτων από κατασκευές- κατεδαφίσεις.

Αναπροσανατολισμός της επιχειρηματικότητας του οικοδομικού τομέα. Προς την κατεύθυνση αυτή θα πρέπει να οργανωθεί ένα ολόκληρο σύστημα επανακατάρτισης της επιχειρηματικότητας στον κατασκευαστικό τομέα.

Κάτι φυσικά το οποίο δεν είναι εύκολη υπόθεση, γιατί θα πρέπει να προσαρμόσει κανείς την προσφορά και να αυξήσει τη ζήτηση. Πώς μπορεί να γίνει αυτό από πλευράς της ελληνικής Πολιτείας;

Στην περίπτωση π.χ. που τα αρμόδια υπουργεία έδιναν κίνητρα προς την πλευρά των ιδιοκτητών με επιδοτήσεις, όπως έγινε με το επιτυχημένο πρόγραμμα “Προσόψεις” του δήμου Αθηναίων με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Το κόστος των κινήτρων για το Δημόσιο θα αντισταθμισθεί από τις ζημιές, που ούτως ή άλλως θα έχει, λόγω της απώλειας των θέσεων εργασίας και της κρίσης στον κλάδο της οικοδομής.

Από την πλευρά τους, οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πληρώσουν ένα ποσό οι ίδιοι, ωστόσο θα έχουν ως οφέλη την υπεραξία από την αναβάθμιση του ακινήτου τους, την εξοικονόμηση ενέργειας, το βελτιωμένο αισθητικό αποτέλεσμα κ.τ.λ..

Επιπλέον, η εθνική οικονομία θα έχει ένα επιπλέον όφελος σε επίπεδο ενεργειακό. Συνολικά, ως σχόλιο θα μπορούσε να πει κάποιος ότι το εύκολο από πλευράς του Δημοσίου είναι να ανακοινώνει προσλήψεις και να δανείζεται για να στηρίξει την οικονομία - το δύσκολο είναι να δημιουργήσει παραγωγικές δομές και να περιορίσει τις δαπάνες του δημόσιου τομέα για εξισορρόπηση των δυσμενών επιπτώσεων στα δημόσια οικονομικά.