22 Δεκ 2008

Το «πλαστό» χρήμα… των τραπεζών

Ας υποθέσουμε πως κάποιος τυπώνει ένα πλαστό χαρτονόμισμα των €500, το οποίο ρίχνει σε κυκλοφορία αγοράζοντας κάποιο αγαθό. Όντας πλαστό, δεν αποτελεί αντάλλαγμα σε κάποια εργασία του. Ο ίδιος ο πλαστογράφος, δεν αισθάνεται καμία τύψη, τουναντίον, αισθάνεται πως η πράξη του ωφελεί το κοινωνικό σύνολο, αφού, όπως λένε οι οικονομολόγοι, «μετά το Keynes, είναι καλό για την οικονομία να ρίχνεται χρήμα στην αγορά για να κινείται». Ωστόσο, ο πλαστογράφος τιμωρείται από το Νόμο. Σε παλαιότερους καιρούς μάλιστα, θα τιμωρούταν με θάνατο.

Ας δούμε τώρα μια τράπεζα που κυκλοφορεί μια πιστωτική κάρτα, η οποία είτε δίδεται στον καταναλωτή από ένα συγκεκριμένο εμπορικό κατάστημα για να διευκολύνει τις αγορές του, είτε από την ίδια την τράπεζα με «bonus» αγορών από συγκεκριμένα εμπορικά καταστήματα. Η κάρτα μάλιστα αποτρέπει τον καταναλωτή από το να τράβα χρήματα από ATM με την χρέωση μεγαλύτερου επιτοκίου. Έτσι ο καταναλωτής χρησιμοποίει την κάρτα που τόσο γενναιόδωρα του δωρίσθηκε. Πλέον ο καταστηματάρχης είναι σίγουρος πως δεν θα λάβει πλαστό χαρτονόμισμα. Αγοράζει λοιπόν ο καταναλωτής από τα συμβεβλημένα μαγαζιά αγαθά, αξίας, ας πούμε, πάλι €500. Διαμέσου της κάρτας μεταφέρονται τα €500 από τον λογαριασμό που έχει ανοίξει επί πιστώσει η τράπεζα για τον καταναλωτή, στο λογαριασμό που διατηρεί στην τράπεζα το κατάστημα. Η τράπεζα καταγράφει τις παραπάνω ενέργειες στα λογιστικά της βιβλία. Αν παρατηρήσουμε προσεχτικά, η τράπεζα δεν έχει κυκλοφορήσει χρήμα, δηλαδή αυτό που έχει από τις καταθέσεις των πελατών της και το οποίο αντιπροσωπεύει πραγματικά κέρδη που αποταμιεύει ο κάθε καταθέτης. Η τράπεζα με την πιστωτική κάρτα, κυκλοφορεί χρήμα το οποίο δεν έχει και επιπλέον δύναται να κερδίσει τόκο από αυτό.

Για την ίδια πράξη ο πλαστογράφος τιμωρείται, ενώ η Τράπεζα απολαμβάνει των προνομίων της κοινωνίας, θεωρείται δε, όπως ακούσαμε από τους ηγέτες της Γης «βάση του οικονομικού συστήματος». Το γεγονός πως η Τράπεζα είναι νόμιμη ενώ ο πλαστογράφος εγκληματίας, δεν αναιρεί ωστόσο το γεγονός πως η πράξη καθαυτή είναι παράλογη και ανήθικη: αυτό που προκαλεί το παραπανίσιο €500 είναι, πως κυκλοφορώντας και εξασφαλίζοντας «αγοραστική ικανότητα» στον καταναλωτή, επιτρέπει στον έμπορο να υψώσει τη τιμή του αγαθού. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται «πληθωρισμός» (inflation). Για τους «μετά τον Keynes οικονομολόγους» θεωρείται φαινόμενο ευπρόσδεκτο και ελέγξιμο. Για κάποιους οικονομολόγους πριν από τον Keynes και συγχρόνους του, θεωρείται απευκταίο και ανεξέλεγκτο. Αυτοί οι τελευταίοι είναι οι εκπρόσωποι της «Αυστριακής Σχολής».

Όσο για το Τραπεζικό σύστημα, λειτουργεί έτσι από το 1697 όταν ιδρύθηκε η Τράπεζα της Αγγλίας. Αν αντικαταστήσετε την πιστωτική κάρτα του παραδείγματος με το χάρτινο χρήμα, το εμπορικό κατάστημα με οποιαδήποτε εμπορική τράπεζα, και την τράπεζα με την Κεντρική Κρατική Τράπεζα, θα έχετε μια αδρή περιγραφή του Χρηματοπιστωτικού μας συστήματος. Αν το οικονομικό μας σύστημα βασίζεται σε ένα τέτοιο ταχυδακτυλουργικό hocus-pocus σίγουρα απαιτεί «πίστη» για να λειτουργήσει. Αλλά επειδή η «πίστη» δεν αρκεί σε λογικά συστήματα όπως είναι η οικονομία, δεν είναι να απορεί κανείς για όλα αυτά που συμβαίνουν τελευταίως και τα οποία έχουν επανασυμβεί αρκετές φορές στο παρελθόν.

Π.Κ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: