Άλλος ένας μύθος καταρρίπτεται. Ανεργία στο 15%

Από τον www.capital.gr

Ψευδοαπασχόληση και κρυφή ανεργία εκτινάσσουν το ποσοστό των ανέργων στο 15%

Της Ρούλας Σαλούρου

Αγγίζει, ίσως και να ξεπερνά το 15% του ενεργού πληθυσμού, το πραγματικό ποσοστό ανεργίας στη χώρα μας, καθώς με της ευλογίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περίπου 250.000 άνεργοι (μερικώς ή πλήρως) εξαφανίζονται ως δια μαγείας, από το στατιστικό δείγμα. Η ΓΣΕΕ υπολογίζει ότι το ποσοστό των ανέργων ξεπερνά το 15%, αφού η «κρυφή» ανεργία υπολογίζεται σε 6 ποσοστιαίες μονάδες. Όπως επισημαίνουν τα συνδικάτα, τα ποσοστά που ανακοινώνει η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (ΕΣΥΕ) στηρίζονται σε μια συμβατική, κατά συνθήκη πραγματικότητα, καθώς η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat) θέτει συγκεκριμένους μεθοδολογικούς κανόνες μέτρησης του ποσοστού ανεργίας με στόχο να... ωραιοποιούνται τα στοιχεία σε ολόκληρη την Ε.Ε..

Συγκεκριμένα, η Eurostat και κατά συνέπεια η ΕΣΥΕ, θεωρούν απασχολούμενο – μη άνεργο όποιον έχει εργαστεί έστω και μια ώρα την εβδομάδα πριν από αυτή κατά την οποία πραγματοποιούνται οι έρευνες εργατικού δυναμικού ή ακόμη και όποιον παρακολουθεί προγράμματα κατάρτισης.

Αλλά η... μεθοδολογική μεθόδευση δεν σταματάει εδώ. Δεν θεωρούν άνεργο κάποιον ο οποίος δεν εργάζεται, είναι διαθέσιμος για δουλειά αλλά... δεν έχει προβεί σε συγκεκριμένες ενέργειες για το σκοπό αυτό, κατά την εβδομάδα αναφοράς. Και ποιες είναι οι ενέργειες αυτές; Επαφές με γραφεία ευρέσεως εργασίας (δημόσια ή ιδιωτικά), προσφορά εργασίας σε εργοδότες, δημοσίευση αγγελιών σε εφημερίδες ή συμμετοχή σε εξετάσεις και αναμονή αποτελεσμάτων.

Η ΓΣΕΕ υποστηρίζει ότι οι πραγματικές διαστάσεις της ανεργίας υπερβαίνουν τη στατιστική αποτύπωση, σημειώνοντας ότι «εάν ληφθεί υπ’ όψιν η ψευδοαπασχόληση στα stage και η προσωρινή απασχόληση καθώς και η λανθάνουσα ανεργία, τότε το επίπεδο της πραγματικής ανεργίας ανέρχεται σε τουλάχιστον 15,5%»

Όπως χαρακτηριστικά δηλώνει ο πρόεδρος της Συνομοσπονδίας, Γιάννης Παναγόπουλος, «η συνεχώς αυξανόμενη ανεργία επιβεβαιώνει τους χειρότερους φόβους, όμως στο ποσοστό που ανακοινώνει η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία πρέπει να προστεθούν τα χιλιάδες ανασφάλιστα προγράμματα, η ψευδοαπασχόληση, η ημιαπασχόληση και όλες οι άλλες μορφές εκμετάλλευσης των εργαζομένων που στην ουσία ζουν σε ένα καθεστώς μερικής ανεργίας».

Όπως εξηγεί ο επιστημονικός συνεργάτης του ΙΝΕ, πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Απασχόλησης Γ. Ρωμανιάς, το πρόβλημα προκύπτει από τον ορισμό της ανεργίας, όπως τον δέχονται οι Στατιστικές Υπηρεσίας της Ε.Ε..

Αναλυτικά, Eurostat και ΕΣΥΕ θεωρούν ως άνεργο όποιον:

α) δεν εργάστηκε έστω και μια ώρα την εβδομάδα αναφοράς,
β) αναζητεί εργασία και αναφέρει τις συγκεκριμένες ενέργειες που έκανε για να βρει δουλειά και
γ) είναι διαθέσιμος δηλαδή έτοιμος να εργαστεί την αμέσως επόμενη εβδομάδα.

Για να καταγραφεί, συνεπώς, οποιοσδήποτε, ως άνεργος, πρέπει να συγκεντρώνει και τις τρεις αυτές προϋποθέσεις. Σε περίπτωση δηλαδή που ο πράγματι άνεργος είναι και διαθέσιμος αλλά δεν έχει κάνει κάποια από τις συγκεκριμένες ενέργειες αναζήτησης εργασίας που καταγράφονται στα ερωτηματολόγια της έρευνας εργατικού δυναμικού, (επειδή π.χ. έχει απογοητευθεί και δεν πιστεύει ότι θα βρει δουλειά) δεν θεωρείται άνεργος και δεν αποτυπώνεται, συνεπώς, στα επίσημα ποσοστά της ανεργίας που ανακοινώνει η ΕΣΥΕ. Αντιθέτως, καταγράφεται στους αριθμούς των οικονομικά μη ενεργών που σημαίνει ότι ουσιαστικά αποσιωπάται η ύπαρξη των ατόμων της κατηγορίας αυτής που δεν εργάζονται, είναι διαθέσιμοι και θέλουν να εργαστούν. Βάσει των υπολογισμών του Ινστιτούτου Εργασίας των ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ, περίπου το 3,5% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, έχει περιέλθει σε κατάσταση αεργίας. Πρόκειται ουσιαστικά για τη λεγόμενη «λανθάνουσα ανεργία», που αναφέρεται κυρίως σε μακροχρόνια άνεργους καθώς και σε ηλικιωμένους άνεργους (από 50 ετών και πάνω), ή γυναίκες όλων των ηλικιών, που απογοητευμένοι από την αδυναμία εύρεσης εργασίας, δηλώνουν πως δεν αναζητούν εργασία. Αυτό, τους αποκλείει ουσιαστικά από το στατιστικό δείγμα.

Αποκλείονται επίσης, όσοι δηλώσουν ότι εργάστηκαν, έστω και για μια ώρα, την προηγούμενη από την εβδομάδα αναφοράς. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το ποσοστό των προσωρινά απασχολουμένων (με ευέλικτες συμβάσεις ορισμένου χρόνου) ανέρχεται σε 11,3% που αντιστοιχεί σε 324.300 άτομα. Οι μερικώς απασχολούμενοι ανέρχονται σε 275.700 και υπολογίζεται πως περίπου το 60 % έχουν συνήθη απασχόληση μέχρι 3 ώρες ημερησίως δηλαδή είναι ουσιαστικώς άνεργοι.

Σε αυτούς, πρέπει να προστεθούν επίσης, οι περίπου 100.000 άνεργοι, που συμμετέχουν σε προγράμματα του ΟΑΕΔ, όπως προγράμματα κατάρτισης και απόκτησης εργασιακής εμπειρίας (stage). Οι νέοι αυτοί, δεν λογίζονται ως άνεργοι, παρ’ ότι είναι προσωρινά επιδοτούμενοι, ανασφάλιστοι και κυρίως, επιστρέφουν στην κατάσταση της ανεργίας, αμέσως μετά τη λήξη του προγράμματος.

Ακόμη μια κατηγορία «κρυφών» ανέργων διαπιστώνει η Τράπεζα της Ελλάδος, στην τελευταία της έκθεση, στην οποία υπογραμμίζεται ότι κοινωνικές ομάδες όπως οι αυτοαπασχολούμενοι και οι αγρότες δεν εμφανίζονται στους καταλόγους των επίσημων στατιστικών.